Novi rekord u iznosu prihoda od indirektnih poreza u BiH. Državna kasa teža je za više od tri i po milijarde maraka. Ovo nije prvi put da se prikupljaju rekordni iznosi prihoda, pa se javnost s pravom pita kuda novac odlazi i ima li ikakvog efekta na bolji život građana?
Svaki građanin kupovinom nekog proizvoda, robe ili usluga plaća porez od 17 odsto. Taj iznos odlazi u državnu kasu. Za samo četiri mjeseca ove godine prikupljeno je više od tri i po milijarde maraka prihoda od indirektnih poreza u BiH, odnosno skoro 400 miliona maraka više nego u istom periodu prošle godine.
Svoj dio kolača od ovog novca dobijaju zajedničke institucije, Republika Srpska i Federacija te Brčko distrikt, a dalje se šalje opštinama i gradovima. Dakle, dio tih sredstava se mora vratiti tim istim građanima kroz opštine, a dobar dio novca namjenjen je za izgradnju i rekonstrukciju puteva i autoputeva, međutim to se u praksi ne vidi. Zašto?
Ekonomisti smatraju da novac uglavnom odlazi u pravcu krpljenja sve većih zaduženja.
“Sve manje novca imamo za opštine, jer su zaduženja po osnovu investicionih kredita koji su uzeti kod Evropske investicione banke i Evropske razvojne banke za Koridor 5C i druge infrastrukturne projekte toliko opteretili ono malo privrede što imamo u BiH da će građanima biti sve teže i teže.”, kaže za BN ekonomista Zoran Pavlović.
Trebalo bi da milionski iznosi koji su se slili na račune donesu neke olakšice. Tako je za četiri mjeseca Republika Srpska dobila 878 miliona maraka koje može proslijediti gradovima i opštinama, plus 46,5 miliona za puteve i autoputeve. Pojedine lokalne zajednice godinama ukazuju na nepravednu raspodjelu prihoda od PDV-a, iako je sve više prikupljenog novca po ovom osnovu.
Ekonomista Svetlana Cenić ocjenjuje da se vlast stalno zadužuje i da im opet fali novca.
”Za šta? Ne dođe ništa do smrtnika ovi koji čekaju da im se standard poveća ili da nekako izađu na kraj sa velikim cenama pogotovo hrane.”, navodi Cenićeva.
Rast prihoda ne znači ekonomski iskorak. Upravo suprotno. Ekonomisti objašnjavaju da je inflacija doprinjela povećanju, a da potrošnja raste zbog priliva novca iz dijapsore, jer je sve više bh. radnika u inostranstvu koji šalju novac nazad u BiH, zahvaljujući kome dobrim dijelom i preživljava većina bh. građana.
